-2-

 

AJAHN KARIN: Buraya Wat (Tapınak) Kham’a, Budizm’e ilgi duyduğun için gelmiş olsan da bazı şeyleri yanlış anlıyor olabilirsin. Bu nedenden dolayı lütfen zihinsel enerjini topla ve zihnini iyi dinlemeye odakla. Bugün sana söyleyeceklerimi özel olarak dikkatle dinlemeni isteyeceğim.

Bahsetmek istediğim konu “mutluluk”. İnsanlar, “mutluluk” kelimesini söylediklerinde tam olarak ne demek istediklerini anlamıyorlar. Bu konu çok karışık olduğundan dolayı, belli bir seviyede anlayışa ulaşmak gerekiyor, bu yüzden bugün sana mutluluktan bahsetmek istiyorum.

Sıradan insanlar günlük yaşamlarında sıradan mutluluğu ararlar. Çoğu insan başka türde bir mutluluk olduğunu bilmez ama vardır; hayatın nihai amacının gerçekleşmesiyle ortaya çıkan mutluluk. Bu iki farklı anlamdaki mutluluğu, mutluluk olarak adlandırıyoruz. İnsanlar genellikle bu iki anlamı birbirine karıştırıyor.

ERTUĞRUL ODABAŞI: Peki hangi mutluluk?

AJAHN KARIN: Sana “mutluluk” kelimesinin belirsizliğe neden olabileceğine dair bir örnek vereyim. Sen buraya mutluluk arayışın için ve Dhamma pratiği yapmak için geldin. Senin aradığın mutluluk anlayışı, arzuladığın mutluluk, Budizm ve Dhamma uygulamasının gerçek amacı olan mutluluk olmayabilir. Eğer arzu ettiğin mutluluk Dhamma uygulamasından doğan mutluluk değilse, o zaman burada hayal kırıklığına uğramandan hatta kalbinin kırılmasından korkuyorum. Bu nedenle, bu konu hakkında biraz anlayış geliştirmen gerekiyor.

Zamandan tasarruf etmen ve anlamanı kolaylaştırman için mutluluk anlayışın için basit bir ilke koyalım. Sıradan insanların ilgilendiği olağan mutluluk, belirli bir açlığın veya isteğin tatmin edilmesidir. Bu tipik mutluluk anlayışıdır. Bununla birlikte, Dhamma anlamında mutluluk, açlıktan, arzudan tamamen kurtulduğunda tezahür eder. Lütfen bu ayrıma dikkat ederek bu konuyu tam burada çözmelisin: açlığın tatmin olmasından kaynaklanan mutluluk ve hiç açlık olmaması nedeniyle mutluluk, farkı görebiliyor musun? Açlığın mutluluğu ile açsızlığın mutluluğu arasındaki farkı hissedebiliyor musun?

Şimdi sana Lokiya ve Lokuttara kelimelerini anlama fırsatı sunuyorum. Bugün konuştuğumuz konuyla alakalı oldukları için bu iki kelimeyi bilmelisin. Lokiya, “dünyevi meselelere ve kaygılara göre hareket etmek,” anlamına gelir. Lokiya, dünyada olmaktır, dünyanın gücü ve etkisi altında olmaktır. Dünyevi ve sıradan diye tercüme edebiliriz. Lokuttara, “dünyanın üzerinde,” dünyanın gücünün ve etkisinin ötesinde olmak demektir. “Aşk” veya “dünya üstü” olarak tercüme edebilirsin. Şimdi bu iki tür mutluluğu daha kolay karşılaştırabiliriz: “Dünya” dediğimiz şeyin gücü altında hapsolmuş, koşulları ve sınırlamaları tarafından yönetilen dünyevi mutluluk ve dünyanın tüm etkilerinin ötesinde olan aşkın mutluluğu. Lütfen bu ayrımı iyice tanı ve bu iki kelimenin anlamını olabildiğince açık bir şekilde anla.

Bu söylediğim terimlere yakından bakalım. Lokiya, dünyevi güç ve nüfusun hakim olması için dünyada sıkışıp kalmak ve dünyada sürüklenmek demektir. Bu durumda Spiritüel özgürlük yoktur; Spiritüel bağımsızlık yoktur. Lokuttara, çözülmek ve maddi dünyadan serbest kalmak demektir. Bu Spiritüel özgürlük anlamına geliyor. Dolayısıyla iki türlü mutluluk vardır; köle olup bunun farkında olmadığın mutluluk ve özgürlüğün, bağımsızlığın mutluluğu.

Yanlış anlayacağından korktuğum nokta şu; buraya Lokiya-Sukha’yı (dünyevi mutluluğu) aramak için geldiysen ama tam tersi bir mutluluk sunan Budizm üzerine çalışma yapıyorsan, hayal kırıklığına uğrayacaksın. Arzuladığın buysa bunu bulamayacaksın. Bilgeliğe açılan kapı olan meditasyon pratiği de dahil olmak üzere Dhamma uygulaması, dünyevi mutluluğa değil Lokuttara-Sukha’ya (Aşkın mutluluğuna) götürür. Bu konuyu en başından netleştirmeliyiz. Eğer bu iki Sukha arasındaki farkı anladıysan Wat (Tapınak) Kham’ın amacını anlayacaksın ve hayatta asla hayal kırıklığına uğramayacaksın.

Şimdi bu iki mutluluğun farkını anlamış olduğunu gördüğüm için sana açlıktan (doyumsuzluktan) bahsedeyim. Aç olduğumuz şeyi elde etmekten gelen bir mutluluk vardır bir de tamamen yokluğun getirdiği mutluluk. Bunların arasında nasıl fark var? Bu konuyu araştırınca kendin anlayacaksın. “Açlığın doyurulması” ve “açlığın olmamasının” mutluluğunu daha kısa ve öz olarak tanımlayamayız.

ERTUĞRUL ODABAŞI: Açlık konusunu açar mısınız Ajahn Karin?

AJAHN KARIN: Şimdi, açlığın tatminine dayanan mutluluğun ne kadar mutsuz olduğu ve asla gerçekten tatmin edilemeyeceğini biraz daha inceleyelim. İnsanın açlığını uyandıran birçok şey vardır ve bu her zaman değişkendir. Bu tatmini geçici ve yanıltıcı hale getir ve böylece açlık geri döner. Açlığın kendisi değişir ve dolayısıyla asla tatmin edilemez. Bir şey elde ettiğinizde başka bir şey için can atıyor olabilirsin. Bu durum ebedidir. Bugün dünyanın hali, arzuları yerine getirmenin getirdiği bu mutluluğa saplanmış durumda. Sonuç olarak, modern dünya sonsuz bir soruna hapsolmuştur.

Dünyanın, evrenin, tüm kozmosun tek sahibi olduğunu hayal et. Artık her şeyin sahibi olduğuna göre, açlığın durur mu? Durabilir mi? Lütfen bunu zihninde dikkatle inceler misin? Arzu edeceğin her şeyi son noktaya kadar alırsan, açlığın biter mi? Yoksa ikinci bir evrene açlık mı çekersin? Ya da üçüncü bir şık ister misin?

Doyurma çabalarımızla açlığın asla bitmediğini anla. Buna rağmen bugün dünya, sadece daha güzel ve tatmin edici şeyler üretmeyi amaçlayan eğitim sistemlerini ve teknolojik gelişmeleri geliştirmeye devam ediyor. Ekonomiler tüketilecek şeyler üretirler ve bizler bu tür tüketime her şeyden çok değer vermek üzere eğitiliriz. Modern teknoloji ve bilim, açlığın köleleridir. Arzularımız, açlığı gidermeye çalışmak için gittikçe daha baştan çıkarıcı şeyler üretmenin derin karanlık kuyusuna düşüyor. Böyle bir dünyada mutluluğu nerede bulacaksın?

Ortak duyarlı varlıkların dünyevi mutluluğu, aşamadan aşamaya nasıl ilerlediğini göstermek için bazı karşılaştırmalar yapmak istiyorum. Yeni doğan bebek, annesinin kollarına sarılıp göğsünden süt emdiğinde mutlu olur. Bu bebeği biraz büyüyünceye kadar tatmin eder. Annesinin kolları ve göğsü bittiği zaman başka lezzetleri ve yiyecekleri öğrenir. Artık mutluluğu dondurma, şekerleme ve abur cubur yemeye, küçük oyunlar oynamaya ve evin içinde koşturmaya bağlar. Biraz daha büyüdüğünde bu oyunlar onu tatmin etmez, futbol veya oyuncak bebekle oynamak ister. Daha da büyüdüğünde bu genç mutluluğu sekste ve diğer zevklerde aramaya başlar. Daha önce memnuniyet duyduğu şeyler artık ilgisini çekmez. Şimdi düşündüğü seks ve randevulardır. Son olarak bu insan evlenir, ev kadını ya da koca olur ve bir eve, paraya ve mala bağlanmış umutları ve dilekleri olur. Gerçekten büyümediği sürece, çocukça mutlulukla tatmin olmasının bir yolu yoktur. Değişiklikler sürekli ve sonsuzdur. Açlık aşamadan aşamaya, ölüme kadar gelişir. Bundan sonra, birçok kişi göksel varlık olarak yeniden doğuşun olduğuna ve göksel varlıkların mutluluğu için hala açlık, cennetsel açlık olduğuna inanıyor. Tanrı’lar ile cennet de veya Tanrı’nın Krallığında bile, böyle şeyler var olsaydı, açlık olmazdı. Budizm’de bunların hepsi sadece aldatan ve kafa karıştıran dünyevi mutluluk örnekleri olarak kabul edilir.

ERTUĞRUL ODABAŞI: Bu açlık nerede bitecek?

AJAHN KARIN: Burada sana bir soru sormak istiyorum. Tanrı’nın Krallığında veya Tanrı nerede olursa olsun, ister bağlı olduğun Müslümanlığın Kutsal yazılarına göre, ister başka bir dine göre. Tanrı ile beraberken açlık ve arzu duyabilir misin? Tanrı’nın Krallığı açlığın ve özlemin sonuysa, Budizm’in öğrettiği şeyle aynıdır: nibbana, açlık sona erdiği için dünyanın ötesinde olan mutluluk. Ama hala aç olduğumuz bir yer olarak Tanrı’nın Krallığını farklı anlıyorsanız, Budizm ilgilenmiyor demektir. Daha fazla ve daha iyi şeylerin kişinin kendisi gibi üstlenmesi için sonsuz arzusu Budizm’in hedefi değildir. Budizm, dünyanın ötesine giden yoldaki engelleri kaldırır. 

“Dünya” denen evimize gelince, Budizm kozmolojisi onu birçok seviyeye, aleme ayırır. En çok tanıdığımız ortak insan dünyası ve onun insan Sukha türleri var. Bunun üzerine devaların (Göksel Tanrı’ların) sözde yaşadığı çeşitli göksel alemler var. Bunların arasında önce cinsel arzuları onların şehvetli gezintileri, kamavacara gelir. Bunların “iyi” olması gerekiyordur, en azından insan aleminin duyusal zevkinden daha iyi. Daha sonra, iki kategorisi olan Brahma gezintisi vardır: formda veya maddeye bağlı olanlar ve formda bağımsız olanlar. Bunlar, varoluşun normal alemlerinden daha iyidir, ancak açlığın sonu değildir. Benliğin istekleri bitmez. Her zaman benliğin istediği şeyler vardır. Bu son derece rafine edilmiş mutluluk durumları, dünyayı aşmakla tamamen başarısız olur. En yüksek Brahma alemi bile dünyanın içinde hapsolmuş, arzunun gücünün ve etkisinin altına hapsolmuştur.

ERTUĞRUL ODABAŞI: Bu açlığı nasıl durdurabilirim?

AJAHN KARIN: Geçmişimize geri dönerek açlığı yok etmeliyiz. Bunu yapmak için açlığa ihtiyacımız olmadığını anlamalısın. Açlığın olmadığı bu diğer yola girmelisin. Bu yolun özü, benlik duygusunun, “ben” ve “benim” duygusunun yokluğudur. Bu nokta çok derin.

ERTUĞRUL ODABAŞI: Bu benlik yanılsamasını durdurmak için ne kadar bilgiye sahip olmalıyım? Ne kadar görmeliyim?

AJAHN KARIN: Açlığın (doyumsuzluğun) sona ermesiyle, kendini yanıltmanın sona ermesi arasındaki bu bağın farkına varman gerekiyor. Dünyevi durumlarda, her zaman açlık çeken ve bu açlığı gidermeye çalışan bir “ben” vardır. Bu benliğin, açlığın yalnızca en rafine şeyler için olduğu, en yüksek cennet seviyesinde olsa bile, yine de bir şeyler elde etmeye çalışan aç bir benlik olduğunu bilmelisin. Bu benlik, gerçekten başarılı olmadan kendisi için bir şeyler elde etmeye çalışırken bile açlık devam eder. Mutluluğun birçok düzeyini inceleyerek açlığın umutsuz olduğunu göreceksin.

ERTUĞRUL ODABAŞI: Neden?

AJAHN KARIN: Çünkü insanın özü umutsuzdur. Açlığı ve özü birbirinden ayıramazsın.

ERTUĞRUL ODABAŞI: Elimden gelenin en iyisini yaparsam bu açlığımı ortadan kaldırabilirim.

AJAHN KARIN: Elinden gelenin en iyisi! Bu aşamaya geldiğinde, insanların “iyi” veya “en iyi” dedikleri şeye aşina olmalısın. İnsanların “en iyisi” hakkında çeşitli fikirleri var ve “en iyiyi” almayı, yapmayı hak ettiğini düşünürler. Açlık sadece “en iyiye” elde edene kadar gider. “En iyi” olarak tanımladığımız şey -ister sakin bir sahilde bir gün geçirme, ister kafamızdaki kargaşadan beş dakika dinlenme olsun- açlığın kavrandığı basit şeylerdir. Tanrı’nın ışıltısının tadını çıkarırken bile, “en iyiye” olan açlık durmaz. Bir tür “en iyiyi” arzuluyoruz, ama onu elde eder etmez açlığımız daha iyi bir “en iyiye” ulaşmak istiyor. Benim için “en iyinin” bitiş noktası yoktur; bunu nihai hedefimiz olarak kabul etmiyoruz. Sürekli olarak “en iyinin” hakkında konuşuyoruz, ancak herkes için en iyinin anlamı çok farklı: çocukların, gençlerin, yetişkinlerin, yaşlıların en iyisi; dünyanın ve dinin en iyisi. 

“En iyi” asla tek başına duramaz. “En iyinin” kardeşi “en kötüsü” hayatımızda vardır. “En iyiyi” kavrayışımız sayesinde her zaman “en kötüsüyle” yükleniriz. Dolayısıyla, “en iyiye” olan saplantımız yalnızca kendi kendini sürdüren açlıktır. Çıkmanın tek yolu vardır. İçindeki dünyada Sukha veya neşe aramaya devam edersen, onu asla bulamayacaksın. Diğer yöne, Lokuttara-Sukha’ya doğru dönmelisin. Açlık, sona ermeli hatta “en iyiye” olan açlık bile sona ermeli. “Kötü” başka türlü bir beladır. Tüm Dukkha’dan kurtulmak için zihnin, iyinin ve kötünün ötesinde, en iyinin ve en kötünün üstünde olmalıdır, yani boşlukta olmalıdır. Bu dünyevi mutluluğun tam tersidir. Açlık çeken benlik özgürlüğün Lokuttara-Sukha’sıdır. Dukkha’da kötülükten iyiye ve sonra iyiden boşluğa çıkmaktan başka bir yol yoktur. Boşlukta açlık durur ve gerçek mutluluk başlar.

Şimdi bu sorun karşısında ne yapacaksın? “En iyiye” olan açlığımızın tatmininden sonra ilerlemeye devam etmek, doğum ve ölüm döngüsünü sürdürmektir. Bu nedenle Budizm, Lokiya-Sukha (dünyevi mutluluk) için geçersizdir. “İyi”, “daha iyi” ve “en iyisinin” hiçbir alanıyla ilgilenmez. Budist çözüm, iyinin üzerinde ve kötülüğün ötesinde olmaktır.

Lütfen “en iyinin” en yüksek şey olmadığını anla. Yüce iyilik olarak var hakkında konuşursan hiçbir Budist söylediklerini kabul etmez. Evrendeki en yüksek şey olan Tanrı’nın, iyi olan her şeyin veya iyinin mükemmelliğinin toplamı olduğunu söylemek, ikili koşullar içinde Yüce Gerçeklik olan Tanrı’yı sınırlamaktır.

Bununla birlikte, Budizm’de amaç hem iyiyi hem de kötüyü aşmak ve boşluğu idrak etmektir. “Ben”, “benim” ve “kendim” den yoksun olmaktır. İyiyi ve kötüyü bilmiyorsak, onlara bağlanamayız ve dolayısıyla Dukkha’da olmaz. Ya da iyiyi ve kötüyü biliyorsak ama yine de onlara bağlanamıyorsak o zaman aynı Dukkha yoktur. Dolayısıyla insanlık için en yüksek nokta iyinin ötesindedir.

İyinin ötesinde açlık çekecek hiçbir şey yoktur ve oraya ulaşan kimse açlık çekmez. Açlık çeken ve tüm arzuları boşlukta kaybolan “ben” benliğin ve ruhun boşluğudur. Bu boşluk, Dhamma uygulamasının amacı ve sonudur. Bu sonsuz açlık ve dünyevi mutluluk döngülerini aşmanın yoludur. Budizm’in nihai hedefi olan yüce şeydir. Bu konuda gözlemlenecek şey, iyilik ve kötülük bilgisi olmadığında iyiye ve kötülüğe bağlanmanın imkansız olmasıdır. İyilik ve kötülük bilgisi olmadığında, tutunacak hiçbir şey yoktur. Bağlanma olmadığında, Dukkha ve sorunda yoktur. Ancak iyiyi ve kötüyü bilme ağacının meyvesi bir kez yendiğinde, bunda iyilik ve kötülük bilgisi vardır.

ERTUĞRUL ODABAŞI: Meyveyi yersek ne olur?

AJAHN KARIN: Bu meyveyi yemenin sonuçları, bağlılık, Dukkha ve ölümdür. Bu bilgi bir kez ortaya çıktığında, iyi ve kötünün bilinmediği bir masumiyet durumuna geri dönüş yoktur. Bu bilgi ortaya çıktıktan sonra, meyve yendikten sonra, iyinin ve kötünün bağlanamayacağını tam ve derinden anlamaya devam etmelisin. Bunu öğrenmek senin görevin ve sorumluluğunda. İyiye ve kötüye bağlanma çünkü bunlar Annica (süreksiz), Dukkha (tatmin edici olmayan) ve Anatta (öz değildir). İyinin ve kötünün bu doğru anlayışla bağlılığı yoktur. Öyleyse, Adem ve Havva’nın meyve yemeden önce olduğu gibi ölüm yoktur. Şimdi hepimiz o meyveyi yedik; hepimiz o meyveyi biliyoruz. Senin için masumiyet durumuna geri dönüş yoktur. Bunun yerine, iyinin ve kötünün asla birbirine bağlanmaması gerektiğini anlama görevin var. Bağlı olmamalıdır. Lütfen bu konuyu çok iyi anla.

İyiye ve kötüye bağlanma. Bu ikiliyi o kadar iyi bil ki; onlara asla bağlanma. Bu Budizm’in kalbidir. Senin dininin de özüdür. Her iki dinde aynı şeyi öğretir, ancak insanlar bunu oldukça farklı şekillerde yorumlar. Bunu anlarsan açlıktan kurtulup, özgürlüğün gerçek mutluluğunun anahtarına sahip olacaksın.

“İyiyi” kavradığında ve ona sarıldığında, iyiliğe aç olduğunu görebilirsin. Daha iyi bir şeyimiz varsa, daha iyi olana aç kalırız. En iyisine sahipsek, en iyisine açız. Bir şey ne kadar “en iyi” olursa olsun, yine de açlığa neden olur. Kaçınılmaz olarak, açlık Dukkha’ya yol açan sorundur. Açlığın derecesi ne olursa olsun, yine de bir çeşit Dukkha’ya neden olacaktır. Kaba açlık bizi kaba bir şekilde etkilerken, ince açlık  görünmeyecek kadar ince bir şekilde bize zarar verecektir. Açlık varsa, Dukkha olacaktır. Hayat sıkıntılı ve rahatsız olacak, mükemmel huzuru ve mükemmel mutluluğu imkansız hale getirecektir. 

Bu yüzden Budizm sunnata (boşluğu) öğretir. Her türden en iyiyi aşan “ben” ve “benim” boşluğunu öğretmesinin nedeni budur. Her şey geçersizdir “ben” ve “benim” içermez; “ben” ve “benim” herhangi bir içsel veya kalıcı varoluştan yoksundur. En iyinin ötesinde ne iyi ne de kötü olan boşluk hakkında bilgimiz varsa, sorun yoktur. Sunnata’da açlık yoktur. En ince açlık seviyeleri bile içinde kaybolur. Orada Dukkha söndürülür ve gerçek manevi huzur kalır. Bu nihai hedeftir. En ufak bir açlık olduğu sürece nihai hedefi engeller. Tüm açlık ortadan kalktığında ve bununla birlikte tüm problemler ve tüm Dukkha, gerçek kurtuluş ortaya çıkacaktır. Budizm’de özgürleşme, sunnata (boşluğun) idrak edilmesiyle gelen bir özgürlüktür. Lütfen tamamen açlıktan kurtulana kadar bu konuyu çalış.

ERTUĞRUL ODABAŞI: Bu açlık dediğiniz doyumsuzluktan kurtulacağım. Neler yapmalıyım?

AJAHN KARIN: Geri dönelim ve “açlık” dediğimiz şeye bir kez daha bakalım. İki açlık seviyesi olduğunu kabul etmeliyiz. Birincisi, yaşamın doğal bir süreci olan fiziksel açlıktır. Vücut içgüdüsel olarak giyim, yiyecek, barınak, ilaç ve egzersiz gibi doğal ihtiyaçları konusunda açlık hisseder. Bu tür açlık sorun değildir. Dukkha’ya neden olmaz ve Dukkha’ya neden olmadan tatmin edilebilir. İkinci tür açlık, “Spiritüel açlık” denen kalp açlığıdır. Bu, bağlılıktan doğan düşünme açlığıdır. Fiziksel açlığın hiçbir anlamı yoktur, çünkü soruna yol açmaz. Hayvanlar bile fiziksel açlık yaşarlar, bu yüzden sınırlarının izin verdiği şekilde yemek yerler. Spiritüel açlık, Avijja’ya (cehalet) ve Upadana’ya (bağlılık) bağlı olmak, gerçek mutluluk ve huzur olan zihnin sakinliğini yok eder. Böyle bir yıkım Dukkha’yı getirir.

İnsani ikilemimiz, zihinlerimizin hayvan zihninin ötesinde gelişmesidir. Hayvanların bilinci, fiziksel açlığı zihinsel açlığa nasıl dönüştürüleceğini öğrenememiştir. Bizim yaptığımız gibi içgüdüsel açıklarına bağlanmıyorlar, bu yüzden tanha (özlem) ve upadana (bağlılığın) neden olduğu Dukkha’dan kurtuluyorlar. İnsan zihni daha yüksek düzeyde evrimleşmiş açlıktan mustariptir. Bağlanma yoluyla, insan zihni Spiritüel açlığı bilir.

Bu iki tür açlığı birbirinden ayırmalıyız. Fiziksel açlıkla kolaylıkla başa çıkabilirsin. Bir günlük çalışmayla bedensel ihtiyaçlarını günlerce karşılayabilirsin. Eğer açlık ortaya çıkarsa, onu sadece geçici olarak gör, ihtiyaç duymadığın bir şey olduğunu, sadece açlık denen belirli bir aktivite olarak düşün. Ona “acıktım” ya da “açlık çeken ben” olarak bağlanarak Spiritüel açlığa yol açmasına izin verme. Bu çok tehlikelidir, çünkü çok fazla Dukkha’ya neden olur. Beden acıktığında dikkatli ve akıllıca yemek ye. O zaman fiziksel açlık zihni rahatsız etmeyecektir.

Açlık yalnızca zihinsel bir sorundur. Oldukça gelişmiş insan zihni, bağlanmayla sonuçlanan Spiritüel açlığı sıradan açlığa devreder. Milyonerlerin evi tüketici ürünlerle doludur, cepleri parayla dolu olsa bile hala ruhen açlık çekerler. Ne kadar çok tüketirsek o kadar çok açızdır. Zihinsel açlığı ne kadar doyurmaya çalışsak çalışalım, o ölçüde genişleyerek, büyüyecek ve zihni daha da rahatsız edecektir. Milyarderler bile ruhen açtır. Peki bu sorunu nasıl çözeceğiz? Dhamma prensibi basittir. Gereksiz açlığı durdurursan, rahatsızlıktan uzaklaşıp huzurlu bir mutluluğa ulaşırsın. 

O halde fiziksel açlık bizi rahatsız etmez. Açlığı giderecek yiyecek bir şeyler bulmak kolaydır. Ancak Spiritüel açlık başka bir konudur. Ne kadar çok yersen o kadar çok acıkırsın bunu sakın unutma! Spiritüel açlık içinde kaybolduğumuz bir açlıktır. Spiritüel açlıkta sinirlenmek, rahatsız etmek/edilmek, korkmak, tedirgin olmak, vb. açlıklar vardır. Zihnin hiçbir şeye kızmadığında bu gerçek mutluluktur. Bu sana komik gelebilir ancak rahatsızlığın olmaması gerçek mutluluktur.

Her birimiz umutlardan ve dileklerden rahatsız olmayız. Buraya umutlarınla ve beklentilerinle geldin. Bu umutlar, dilekler ve beklentiler başka bir tür Spiritüel açlıktır, bu yüzden dileklere, umutlara, beklentilere dikkat et. Tehlikeli olmalarına izin verme! Beklentiyi ve umut etmeyi durdurmanın bir yolunu bul. Sati-panna (farkında olmak ve bilgelik) ile yaşa; beklentilerle yaşama.

Genellikle çocuklara “dilek tutmayı”, “imkansız rüyayı hayal etmeyi” öğretiyorlar. Bu doğru değildir. Neden onlara Spiritüel açlık içinde yaşamayı öğretiyorlar? Onlara fiziksel acıya, hastalığa ve ölüme neden olacak kadar eziyet ediyorlar. Onlara açlık olmadan, özellikle de ruhsal açlıkla yaşamayı öğretmek daha iyi olmaz mı? Yapılması gerekeni yap ama dilek tutma, umut etme, hayal etme, beklenti yaratma. Umutlar yalnızca ruhsal açlıktır. Onlara bağlanmamayı öğren. Ne fiziksel ne de zihinsel olarak açlığın olmadığını düşün, bu güzel bir mutluluk olmaz mıydı? Bundan daha büyük mutluluk yoktur. Bunu görmeni ve çok iyi anlamanı istiyorum.

Son olarak, açlığın sona ermesinin faydalarından bahsedelim. Bunu yapmak için senden bir Pali kelimesi daha öğrenmeni isteyeceğim. Lütfen dikkatli dinle ve unutma çünkü bu en önemli kelime olan Viveka’dır. Viveka, “son derece yalnızlık, mükemmel bekarlık, tam anlamıyla yalnızlık” olarak tercüme edilir. İnsanlar bu değeri doğru anlamadıkları için muhtemelen onu hiç duymamışsındır.

Kaya-Viveka (fiziksel Viveka), yaşamın fiziksel düzeyini hiçbir şeyin bozmadığı, yani kişinin fiziksel rahatsızlıktan, gürültüden, kalabalıktan, trafikten, sivrisinek gürültüsünden ve bunun benzerlerinden uzak olduğu zamandır. Citta-Viveka (zihinsel Viveka) hiçbir duygunun zihni rahatsız etmemesidir; cinsel şehvet, nefret, korku, hayal kırıklığı, kıskançlık, duygusallık ve kişiye duyulan aşk gibi şeyler. Bu zihinsel canlılık, kalabalık, gürültülü bir odada bile gerçekleşebilir; fiziksel yalnızlığa bağlı değildir. Üçüncü tür, Upadhi-Viveka (Spiritüel Viveka), “ben” ve “benim” “ruh” ya da “kendime” bağlı hiçbir duygu veya düşüncenin zihni rahatsız etmemesidir. Bu üç seviyeyi gerçekleştirirsen, gerçekten yalnız ve özgürsündür.

Duygular insanı rahatsız ederken sadece fiziksel rahatsızlıklardan kurtulmak gerçek Viveka değildir. Pek çok “meditasyoncu” yalnızlığı bulmak için ormanlara ve mağaralara kaçar, ancak duygusal sıkıntıları beraberinde getirirlerse, aradıklarını bulamazlar. Gerçek mutluluk onlardan kurtulduğunda olur. Duygular onları kızdırmıyorsa, ama “ben” ve “benim” duyguları onları rahatsız edip dikkatini dağıtıyorsa, buna Viveka denmez. Gerçek, derin Viveka olması için araya giren “ben” veya “benim” duygusu olmamalıdır. O zaman, rahatsız edici hiçbir açlık ve rahatsız edici umutlar kalmayacaktır. Bu gerçek bir yalnızlıktır. Budizm’in tek amacı olan mutluluk tam da budur.

Bu yalnızlık, Budizm’in en yüksek seviyesindeki Vimutti’dir (özgürleşme). Budizm’in nihai hedefi, en yüksek özgürleşme, yalnızca mutlu veya sessiz bir zihin değildir. Nihai hedef, herhangi bir bağlılıktan, “ben” veya “benim” duygularından kurtulup tam bir özgürlük yaşamaktır. Bu üç Viveka seviyesi hakkında bilgi sahibi olmanı istiyorum, böylece gerçekte ne hakkında olduklarını deneyimleyebilirsin.

Meditasyonla ve doğru nefes alma tekniğiyle dikkatli olmak, farkında olmak pratiği yaparken bu üç tür Viveka’yı keşfedeceksin. O zaman bir daha asla açlıkla işkence görmemenin mutluluğunu yaşayacaksın. Ancak bu tür mutluluktan hoşlanmıyorsan, arzuyu doyurmanın açlığına karşılık vermenin mutluluğunu tercih ediyorsan, Budizm sana bu konuda yardımcı olmayacaktır. Sana yardımcı olmayacaktır çünkü Budizm, açlığını tatmin eden şeylere bağlı olan mutluluk ve zevkli ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. 

Şimdi, yanlış anlamadan korktuğum şeyleri konuştum. Bir Budist mutluluğu bu şekilde anlamazsa, Budist olamaz. Budizm’in sağlamayacağı bir şey bekleme. Bu seni kesinlikle hayal kırıklığına uğratacak ve burada zamanını boşa harcatacaktır. Açlığa cevap vermekten gelen mutluluğu istiyorsan, konuşacak hiçbir şeyimiz yok demektir. Sana söyleyebileceğim başka bir şey yok. Ancak, eğer hiç açlık çekmemekten doğan mutluluğu istiyorsan, konuşacak bir şeyim var demektir ve ben bunu zaten söyledim.

Son olarak, Budizm uygulamanda, meditasyonda ve nefes egzersiziyle farkındalığını geliştirmende başarılı olacağını hissediyorum. Buna bir kez sahip olduğunda, açlığın tamamen yok olarak gerçek mutluluğu yaşayacaksın. 

Wat (Tapınak) Kham’a geldiğin ve burada sunduklarımdan yararlı bir şekilde yararlandığın için teşekkür ederim.

ERTUĞRUL ODABAŞI: Bana yolculuğumda ışık tuttuğun için teşekkür ederim Ajahn Karin.

AJAHN KARIN: Bende senden öğreniyorum, bana ışık tuttuğun, beni aydınlattığın için teşekkür ederim Ertuğrul Odabaşı.